Hồi Ký của chị Minh Kha - Vài cảm nghĩ về hồi ký của ông Lê Bá B

Ông B viết hồi ký hay quá, chị đọc lâu rồi hôm nay rảnh đọc lại thấy rất nhiều chi tiết có giá trị khiến

Chị Minh Kha lúc ở Panatnikhom -1983

chị nhận xét ra các thay đổi trong thời điểm của ông ở tù so với thời điểm của chị ở tù, trong thời điểm của ông ở nhà thương Nong Chan so với thời điểm của chị cũng ở tại đây. Ký ức của ông về trại NW82 có nhiều điểm kể hơi khác với chị nhớ, không ai đúng không ai sai, cùng là một chuyện vượt biên nhưng chuyện mỗi người nhớ đều khác nhau một tí ở các chi tiết nhỏ không quan trọng lắm.

Chị thấy blog của Hưng rất hay ở chỗ này, là diễn đàn cho mọi người chia xẻ ký ức, mình đọc bài của người khác viết giúp mình hiểu bao chuyện mà lúc đó mình không biết hay biết mà đã quên.

Như vậy ông B là nhóm người đến tù Nong Chan đợt sau đợt của chị. Chị nghĩ nhà tù ông B tả đúng là nhà tù Nong Chan chị đã từng ở từ tháng 9 hay 10 năm 1981 cho tới cuối tháng 11 năm 1981 khi tất cả đám tụi chị, không nhớ rõ từ 20 đến 50 người được chuyển sang nhà thương Nong Chan hết. Tức là vào cuối tháng 11 năm 1981 không còn lại tị nạn VN nào của đợt chị còn sót lại trong tù Nong Chan vì ICRC đã đem đi hết rồi. Sau đó những người mới mới bắt đầu lên tới, như vậy một nhóm tù mới được từ từ thành hình, trước ít sau nhiều, và trong nhóm này có ông B. Một thắc mắc nhỏ là khi ông kể chuyện mỗi thứ tư ICRC vào tù đếm đầu người, ông viết có người đã phải chờ cả hai năm, có người bị giết chết tức tưởi không bao giờ gặp ICRC, chị thắc mắc những người này là những ai?

Ông B viết là 4/22/82 ông vào tù Nong Chan, 5/22/82 ông sang nhà thương Nong Chan, rồi sau đó 6/16/82 tới NW82 nhưng không được vào liền mà phải ở bên trại Nong Samet trước để thi tiếng việt rồi thi đậu xong ngày hôm sau mới được vào. Coi bộ bọn lính thái càng ngày càng làm khó dễ tị nạn mình. Lúc tụi chị được chuyển từ nhà thương Nong Chan sang NW82 vào tháng 12 năm 1981, thì đi thẳng vào, không phải thi tiếng việt, mà cũng không bị khám xét để bị lột tiền nữa.

Nói về nhà tù Nong Chan theo ông B kể đã có nhiều thay đổi đáng kể.

Một: bây giờ có cái cầu tiêu xây ngay trong tù, chiếm hết một phần tư diện tích nhà tù. Ngày trước chỉ có cái ống máng cho đàn ông đi tiểu mà thôi, đã kể em nghe trong chuyện về Đức, đàn bà nửa đêm mắc tiểu phải ráng nhịn đến sáng para mới mở cửa cho từng tốp vài người ra ngoài đi ở các bụi cây xung quanh tù.
Hai: bây giờ ban ngày lính miên cho bà con đứng lố nhố trong tù, ngày trước tụi chị phải ngồi bệt cả dưới đất trừ khi tới giờ ngủ phải nằm xuống.
Ba: bây giờ para vào tù hiếp đàn bà trước mặt các tị nạn khác, trước kia không lộ liễu như vậy, chúng vào tù dắt đàn bà đi rồi sau đó đem trả lại tù. Hay là đã có một lục thum khác và toán lính miên khác?
Bốn: bây giờ ICRC mỗi tuần vào tù lấy tên tuổi tị nạn, không giống tụi chị hồi trước không bao giờ thấy mặt ICRC vì mỗi lần họ muốn vào tù gặp thì para đem tụi chị đi giấu ở nhà dân miên xung quanh tù không cho gặp.
Có thể có thay đổi khác nữa mà chị đọc bài của ông B sơ sót không kể ra ở đây.

Nói về cái trại phía sau nhà thương Nong Chan nếu quả như ông B kể thì buồn thật. Vì nó hoàn toàn khác hẳn với thời điểm lúc tụi chị được đưa sang đây từ tù Nong Chan, tụi chị sung sướng lắm được ở đấy vài tuần ngắn ngủi trước khi đi sang NW82.

Nói về NW82 ông B nói là có các phái đoàn nhà báo vào thăm trại và chụp hình mấy con cá khô có ruồi bu, rồi có cha Tom xin được quần áo phát cho tị nạn, chị không nhớ có được phát quần áo gì không, trừ cái mền nhỏ mà bên Phnomchat tụi em gọi là cái mền mông cổ. Chị không nghe nói cha Tom vào trại, không nghe nói có nhà báo nào khác ngoài Time Magazine. Hay là có mà chị không biết?

Ông B kể lúc gần rời trại NW82 thì VC đánh tới Nong Chan, pháo kích ầm ầm rồi đàn bà trẻ em được lệnh ra ngủ ngoài ở giao thông hào mỗi đêm. Nhưng chị không nhớ có lệnh này. Chị ở lều 17 là lều gia đình, mặc dù chị là độc thân nữ, nếu có lệnh bắt đàn bà trẻ em ra ngủ ngoài chị phải biết.

Chương trình dinh dưỡng "Feeding" trong NW82 cho bà bầu và trẻ em mà ông B kể là chương trình do cơ quan CARE phụ trách, chị được ban đại diện trại giao trách nhiệm làm việc này nhưng mấy tháng cuối cùng ở trại chị thôi không làm nữa.

Ông B nói tới chị Mai Khôi, tên thật là Chấn, không biết chị kể em nghe chưa. Đúng vậy, chị Mai Khôi rất đẹp và rất thương người VN tị nạn. Chị ấy thực ra chỉ là một nhân viên JVA bình thường như các nhân viên JVA khác. Chị ấy đi xuống làm việc ở nhiều trại kể cả NW9 rồi NW82. Chồng chị ấy người Mỹ là ông đại tá Michael Eiland nghe nói lúc đó ông là tùy viên quân sự trong tòa đại sứ Mỹ ở Bangkok, đồng thời là Refugee Program Coordinator trông coi tất cả các trại tị nạn VN và Miên vùng biên giới. Tị nạn gọi chị ấy là chị Michael nghe giống Mai Khôi, chị thấy tên nghe hay hay nên giữ luôn.

Tóm lại, đọc hồi ký của ông B viết hay quá có ngày tháng đầu đuôi làm chị nhớ lại bao ký ức xa xưa và biết thêm nhiều điều trước mình không biết rõ, nhất là đoạn nói về sau khi trại đã được giải quyết, mọi người được chở sang các trại khác, chị nghĩ ý ông nói họ được chở đi Panatnikhoum. Vì thời gian ấy chị không còn ở trong trại nữa.

Từ từ chị sẽ kể em nghe nhiều chuyện khác nữa, như ngày JVA đón chị ra khỏi NW82 để bắt đầu làm việc cho INS, lính thái gác trại lục người để lột tiền chị và một bà nhân viên INS hôm đó đã giúp đỡ chị, hay tại sao chị độc thân mà lại ở lều gia đình, hay tại sao đang làm CARE chị lại nghỉ. Chị sẽ kể em nghe chi tiết về nhà thương Nong Chan thời điểm chị ở nó khác không giống ông B mô tả.


Minhkha

Posted in: Minh Kha,Nong Chan Camp,NW 82 Camp